Het veranderende klimaat, verbetering van water- en bodemkwaliteit, de verschuiving van dierlijke eiwitten naar meer plantaardige eiwitten, de groeiende beweging van natuurinclusief boeren en de toenemende behoefte aan biobased materialen, bijvoorbeeld voor huizenbouw. Deze en andere ontwikkelingen zetten de landbouw in Nederland flink op z’n kop. 

Op het erf

Het moet anders. En dat kan ook. In AgroProeftuin de Peel werken agrarische ondernemers, wetenschappers, onderzoekers, studenten en anderen aan nieuwe, toekomstbestendige manieren van landbouw. Nieuwe ideeën en concepten moeten eerst op kleine schaal getest worden. Dat kan op de proeflocatie (35 hectare) aan de Middenpeelweg in de gemeente Maashorst. Maar dat gebeurt ook bij boeren in de rest van Noordoost-Brabant. Gewoon, op het erf. 

Kennissessies en subsidies

Het onderzoek is vooral praktijkgericht. “We helpen ondernemers bij het doen en analyseren van metingen en begeleiden proeven die verandering in gang te zetten”, vertelt Celine van Soest, programmacoördinator AgroProeftuin de Peel. “Belangrijke innovatiethema’s daarbij zijn water, bodem en biodiversiteit. Dankzij de Regio Deal hebben we in de afgelopen jaren diverse kennissessies georganiseerd. Er kwamen boeren uit de hele regio op af. Ook maakten een kleine 100 agrarische ondernemers gebruik van subsidieregelingen die door de Regio Deal mogelijk zijn gemaakt.”

Daarnaast investeert de provincie tot en met 2027 in totaal 1 miljoen euro in AgroProeftuin de Peel. Ook zijn provincie en Rijk betrokken vanuit de lopende Regio Deal Noordoost-Brabant.

Kruisbestuiving tussen gemeenten

Niet alleen boeren en ketenpartijen uit de hele regio werken samen aan landbouwinnovatie. Ook gemeenten weten elkaar op dat gebied steeds vaker te vinden. Zo ziet Peter van Iperen, innovatiemanager bij AgroProeftuin de Peel, een groeiende belangstelling van gemeenten voor Bokashi. Dat is Japans voor ‘goed gefermenteerd organisch materiaal.’  Bokashi wordt gemaakt uit organische materialen zoals bermgras, blad en slootmaaisel die worden gefermenteerd. De voedingsstoffen en micro-organismen in het eindproduct dragen bij aan een goede bodemkwaliteit. 

“Bokashi kan zowel in het binnen- als in het buitengebied worden toegepast. Denk bijvoorbeeld aan perken, plantsoenen, sportvelden en landbouwgrond,” vertelt Peter. ‘Het product helpt gemeenten én landbouwondernemers samen om hun groene kringlopen te sluiten.”  De gemeente Land van Cuijk doet onderzoek naar Bokashi. Peter kent het onderzoek vanuit zijn netwerk. De innovatiemanager van AgroProeftuin de Peel is ook gebiedsaanjager Bokashi bij de gemeente Meierijstad. Het idee is nu dat Land van Cuijk en Meierijstad onder begeleiding van AgroProeftuin de Peel hun kennis en ervaringen gaan uitwisselen. “Op deze manier kunnen de twee gemeenten elkaar aanvullen en versterken.” 

Landelijk onderzoek 

De projecten van Land van Cuijk en van Meierijstad maken deel uit van een grootschalig landelijk onderzoek naar de veiligheid van Bokashi als bodemverbeteraar. In maar liefst 60 pilots wordt in het hele land op proefvelden onderzoek gedaan naar de effecten van Bokashi op de bodem.  “Door samen te werken, kun je je werkwijze uniformeren. Een uniforme werkwijze geeft grotere datasets. Hiermee kun je beter onderbouwd de effecten van Bokashi op de bodem in beeld brengen. Onder begeleiding van AgroProeftuin de Peel gaan we daar in Noordoost-Brabant nu de eerste stappen in zetten. Als regio zijn wij daarin echt uniek”, sluit Peter af. 

Het Bokashi-onderzoek in AgroProeftuin de Peel is een mooi voorbeeld hoe de Regio Deal bijdraagt aan kennisontwikkeling, kennisdeling en versnelling van innovatie in onze regio. 

Propositie nieuwe Regio Deal

Ook voor de vijfde tranche van de Regio Deals heeft AgroProeftuin de Peel een projectvoorstel ingediend. Samen met ondernemers, inwoners en kennisinstellingen wordt onderzocht of, en zo ja, hoe wonen en de biodiversiteitsopgave goed samengaan in het landelijke gebied. Samen met SPARK Campus wil AgroProeftuin de Peel onder andere biobased bouwketens ‘van land tot pand’ helpen opzetten. Dat zijn ketens waarin landbouw, industrie, bouw en afnemers met elkaar verbonden zijn. Nieuws over de toekenning van een mogelijke nieuwe Regio Deal voor Noordoost-Brabant volgt in februari 2024.