Veel maatschappelijke, economische en ecologische vraagstukken houden zich niet aan gemeentegrenzen. Of het nu gaat om woningbouw, bereikbaarheid of energietransitie: je redt het als gemeente niet alleen. “De regio wordt ook steeds vaker als gesprekspartner gezien door het Rijk en de provincie. Die willen één aanspreekpunt. Dat betekent dat we samen een duidelijke agenda moeten hebben en ook samen keuzes durven maken”, zegt Johan. “En daarnaast is regionaal samenwerken een verrijking voor medewerkers. Je kijkt over de grenzen van je eigen gemeente heen. Dat geeft nieuwe inzichten, energie én kansen om impact te maken.”

De rol van gemeentesecretarissen

Impact maken, begint volgens Johan bij de gemeentesecretarissen. Zij vervullen een sleutelrol binnen RNOB. “Wij moeten kiezen waar we hoeveel ambtelijke capaciteit op inzetten. En ervoor zorgen dat zaken op tijd worden aangeleverd en goed worden afgestemd. Die rol hebben we te lang te vrijblijvend ingevuld.” Het organisatieadvies voor RNOB dat tijdens de Regiodag van juni is vastgesteld, maakt daar korte metten mee. “In dat advies hebben we expliciet opgenomen dat het team van gemeentesecretarissen die rol volwaardig moet gaan invullen. We gaan onze verantwoordelijkheid nemen.”

Stevig fundament

Sinds 1 januari 2025 is een nieuw samenwerkingsconvenant van kracht binnen RNOB. Dat is het vertrekpunt geweest voor de herinrichting van het samenwerkingsverband. Wat er anders is dan voorheen? “Vooral het vertrouwen dat eruit spreekt”, legt Johan uit. “Het is een convenant voor onbepaalde tijd. Dat geeft rust én ruimte om de regionale opgaven goed op te kunnen pakken. Daarnaast worden de praktische afspraken over de organisatie losgekoppeld van het convenant en ondergebracht in een aparte organisatieregeling. Daardoor kunnen we flexibeler inspelen op nieuwe ontwikkelingen binnen de regio.”

Organisatieadvies

In de aanloop naar deze organisatieregeling, is het eerder genoemde organisatieadvies voorbereid. “Er was onvrede over de hoeveelheid overleggen en onduidelijkheid over wat we samen echt willen doen. Samen met zijn collega gemeentesecretaris uit ’s-Hertogenbosch zette Johan de eerste stap naar vernieuwing. Afgesproken is om het advies in de praktijk te brengen via twee trajecten: “Allereerst een transitietraject, waarin we stap voor stap de organisatie van RNOB gaan herinrichten. Daarnaast komt er een strategische agenda voor heel Noordoost-Brabant. Eén regionale agenda die breder is dan de agenda voor RNOB alleen. Dat vraagt iets van ons allemaal, en dat gaan we de komende jaren samen uitwerken. Hierbij gaan we uit van wat er allemaal al ligt en dat is heel veel.”

BRE-onderzoek

Het initiatief voor het organisatieadvies komt onder andere voort uit de bevindingen van het BRE-onderzoek (Bestuurlijke Regionale Ecosystemen) naar de werking, kracht en ontwikkelmogelijkheden van bestuurlijke regionale netwerken. Johan was hier als lid van de ambtelijke begeleidingsgroep bij betrokken. “Noordoost-Brabant kwam erg goed uit dit vergelijkend onderzoek. In dat onderzoek stonden ook goede aanbevelingen. Zo werd geconcludeerd dat we in Brabant ‘heel lief’ zijn voor elkaar. Dat klopt wel. We gaan het scherpe gesprek vaak uit de weg, en ook de gezamenlijke agenda is soms vaag. Dat besef heeft tot dit organisatieadvies geleid.”

Ambtelijke Dag van de Regio’s

Een andere mijlpaal was de eerste Ambtelijke Dag van de Regio’s, die op 19 juni 2025 in onze regio plaatsvond. Johan was als organisator en spreker nauw betrokken. “Ik wist dat we een goed programma hadden, maar ik was alsnog verrast door de opkomst: ruim 80 regionale samenwerkers uit het hele land.” Gemeentesecretarissen, strategen en andere ambtenaren van gemeenten, waterschappen, provincies, samenwerkingsverbanden en het Rijk ontmoetten elkaar in ‘s-Hertogenbosch. “Het was duidelijk dat hier behoefte aan was. Iedereen loopt tegen dezelfde dingen aan. Het delen van ervaringen is daarom enorm waardevol. Je kunt zóveel leren van andere regio’s."

Johans eigen workshop over uitvoeringskracht werd goed bezocht: “Veel herkenning. Hoe geef je richting, hoe ga je om met medewerkers die actief zijn in de regio, waar begin je? Heel praktisch, en tegelijk strategisch.” Wat we hier als RNOB van kunnen meenemen? Volgens Johan is het vooral belangrijk om te beseffen dat we niet de enige regio zijn die zoekende is. “We mogen best kritisch zijn, maar laten we ook realistisch blijven. We doen veel goed!”

Elke euro waard

Tot slot heeft Johan een persoonlijke boodschap voor alle betrokkenen bij RNOB: “Soms hoor je mensen zeggen: ‘We betalen 1,50 euro per inwoner aan de regionale samenwerking in RNOB. Ze vinden het veel. Daar ben ik het niet mee eens. Zeker niet als je ziet wat we ermee bereiken. We mogen alleen de successen vaker vieren, niet alleen stilstaan bij wat beter kan. Samenwerken is hard nodig, en het is elke euro waard. Het loont écht om te investeren in regionale samenwerking.” Want dat is precies volgens Johan de sleutel voor een toekomstbestendige samenwerking en Noordoost-Brabant.