Actueel

Hitte en hittestress zijn uiterst actuele onderwerpen. Het wordt steeds warmer en steeds meer mensen ondervinden er hinder van. Zo stond onlangs in de krant dat de gevoelstemperatuur in het centrum van Vught in de zomer tot wel 44 graden kan oplopen. En …Europa breekt steeds weer nieuwe hitterecords: het is het snelst opwarmende continent.

Hoe kunnen overheden goed beleid op hitte en hittestress maken? “Door de krachten te bundelen en integraal te werken want hitte raakt aan veel beleidsdomeinen, waaronder gezondheid”, aldus Mandy van Kouwen, adviseur klimaatadaptatie bij Royal HaskoningDHV, en Linda van der Zee, beleidsadviseur klimaatadaptatie bij de gemeente Maashorst. “Naast kennisdeling is dan ook het stimuleren van een integrale aanpak van hitte een belangrijk doel van deze kansendialoog.” Het was dan ook heel fijn dat de meer dan 40 enthousiaste deelnemers uit de werkvelden gebied, gebouw én gezondheid afkomstig waren.

Eerlijke hitte 

Edwin van Uum, expert op gebied van duurzame gebiedsontwikkeling en stedelijke planning, vertelde in zijn keynote over Eerlijke hitte – naar een sociaal klimaatbeleid, over het belang van rechtvaardigheid in klimaatbeleid. Hitte treft ons allemaal maar niet iedereen kan zich er tegen even goed wapenen. Het is tijd voor een klimaataanpak die eerlijk is voor iedereen.

Een rechtvaardige stad is volgens Edwin dan ook een stad die de mens centraal stelt en hittebeleid maakt dat voor iedereen werkt. Zijn visie? “Als een stad verkoeling biedt aan een kind van 8 én een oudere van 80, is die stad goed voor iedereen.” Kinderen en ouderen zijn namelijk extra kwetsbaar. “Als je bijvoorbeeld kijkt op welke plekken hitte, kwetsbaarheid en weinig aanpassingsvermogen samenkomen, dan ga je andere beleidskeuzes maken. Investeren in dergelijke ‘hotspots’ waar gerichte actie nodig is, kan veel effectiever zijn. Schaduwrijke schoolroutes en speelfonteinen aanleggen bijvoorbeeld in plaats van extra bomen planten in de hele stad.”

Workshops

Tijdens verdiepende workshops deden de deelnemers inspiratie op voor het maken van een lokaal hitteplan (naar voorbeeld van de gemeente Maashorst), werken met een menukaart voor de juiste hittemaatregelen, de relatie tussen hitte en gezondheid en een verdieping in klimaatrechtvaardigheid. 

Rechtvaardige stad

Edwin van Uum (Unlimited Urban Management) legde uit dat een rechtvaardige stad bij het maken van beleid rekening houdt met de verschillende behoeften en omstandigheden van inwoners. Er zijn vier invalshoeken: de welvarende stad (voor het collectieve nut), de gelijke stad (gelijke voorzieningen voor iedereen), de voorzienende stad (extra inzet voor kwetsbare groepen) en de vrije stad (ruimte voor eigen initiatief). “Elk perspectief biedt waardevolle inzichten. Door hierover met elkaar in gesprek te gaan, komen rechtvaardige klimaatmaatregelen - zoals bij hitte - beter én breder gedragen tot stand.”

Hitteplan

Linda van der Zee, die naast beleidsadviseur Klimaatadaptatie bij de gemeente Maashorst ook projectleider van de Klimaatkansendialogen is, deelde haar ervaringen met het opstellen van een hitteplan en de gekeerde lessen. “Het is belangrijk om bij het opstellen van een lokaal hitteplan de warme contacten met het sociale domein goed te benutten”, concludeert zij.

Menukaart hitte

Francesca Wentink, Adviseur Klimaatadaptatie en expert hitte bij Bender en MijnGemeenteDichtbij, en Puck Schotel, beleidsadviseur bij de gemeente ’s-Hertogenbosch, deelden tips en tricks voor het werken met de Menukaart Hitte. Deze kaart biedt praktische handvatten om prioriteiten te stellen, acties te nemen op bestaand beleid en ruimte te maken voor nieuwe ideeën. De belangrijkste les? “Aan hitte werk je samen. Begin zelf door het gesprek aan te gaan met collega’s of samenwerkingspartners – vaak gebeurt er al meer dan je denkt.”

Klimaatverandering en gezondheid

Inge van den Broek en Yara ten Pas van GGD West-Brabant zien dat klimaatverandering steeds grotere gevolgen voor de gezondheid heeft. Niet alleen zorgt hitte voor toenemende gezondheidsachterstanden maar ook in huurwoningen hebben bewoners meer last van hitte. Hun advies aan gemeenten luidt: “Gebruik bij klimaataanpak de gezondheidsdata van de GGD en neem hitte, gezondheid én UV-straling mee in het klimaatadaptatiebeleid.”

Bijdrageregeling provincie Noord-Brabant

Gemeenten die met een hitteplan aan de slag gaan, kunnen hiervoor ondersteuning krijgen van de provincie Noord-Brabant. Deze zomer gaat een speciale bijdrageregeling open. De subsidie is bedoeld voor de ontwikkeling van het plan maar ook voor het uitvoeren van concrete acties uit het plan. Daarnaast is ondersteuning mogelijk door een hittecoach.